Doppler USG

Doppler USG Nedir?

Doppler Ultrasonografi (Doppler USG),  kan damarlarındaki kan akış durumlarını incelemek değerlendirmek için kullanılan bir görüntüleme metodudur. Ses dalgalarını kullanarak kan akımının miktarı ev hızını, varsa akımı engelleyen yapı varlığını, akımın normal yönde olup olmadığını ve olası diğer anormallikleri tespit eder. Bu yöntem, damar hastalıklarının teşhisinde ve tedavide önemli rol oynar. Doppler USG’de akan kan, kırmızı ya da mavi renk şeklinde gözle görülürken, aynı esnada cihazdan kalp atışlarına benzer sesler duyulur. Cihazın çalışma prensibi, sesin hareket eden yapılardan yansırken frekans değişikliği göstermesidir. Doppler incelemeleri, normal ultrasonografi cihazları ile yapılır. Ancak bunlarda farklı bilgisayar donanımları mevcuttur.

Doppler Ultrasonografi incelemesi, Doppler ultrason cihazına bağlı bir prob yardımıyla ve incelenecek organ ya da damar üzerine jel sürülerek gerçekleştirilir. Jeller, probun hava ile temasını önler ve gönderilen sesin daha derin dokulara ulaşmasını sağlar.

Doppler USG’nin Avantajları Nelerdir?

Ses dalgalarını kullanan bu yöntem radyasyon içermediği için gebelik gibi hassas durumlarda tercih edilir. Non-Invaziv bir yöntemdir. Hızlı olması nedeniyle çok kısa sürede sonuç elde edilir.  Ayrıca detaylı, kullanım alanlarının geniş kapsamlı olması nedeniyle vücudun bir çok bölgesinin ayrıntılı bir şekikde incelenmesine imkan verir

Doppler USG Hangi Amaçlarla Kullanılır?

Doppler Ultrasonografi (USG) ile; 

  • Kol ve bacak damarları
  • Karaciğeri besleyen damarlar
  • Böbreği besleyen damarlar
  • Boyun damarları
  • Gebelerde, anneye ve fetuse ait damarlar
  • Erkeklerde testisleri besleyen damarlar
  • Gözü besleyen damarlar;
  • Vücudun herhangi bir bölgesinde oluşan bir kitlenen damarlanması incelenebilir.

Kol ve Bacak Damarları

Atar ve toplar damarlardaki kireçlenme (damar sertliği) plaklarına bağlı oluşan darlık, pıhtı oluşumları ve toplar damarlarda yetmezlik (varisler) olup olmadığının saptanmasını sağlar. “Üst/alt ekstremite arteriyel ve/veya venöz Doppler” incelemesi adını alır.

Karaciğeri Besleyen Damarlar

Siroz v.b. hastalıklarda karaciğeri besleyen damarlarda meydana gelen değişiklikleri incelemek için kullanılır. “Portal Doppler” adını alır.

Böbreği Besleyen Damarlar

Diabet, hipertansiyon vb hastalıklarda böbreği besleyen damarların ne düzeyde etkilendiğini saptamak için kullanılır. “Renal Doppler” adını alır.

Boyun Damarları

Boyunda, beyine giden ana atar damar ile dallarında kireçlenme plaklarına bağlı oluşan darlıkları ya da beynin arka kesimini besleyen damarların akım miktarını saptamak için kullanılır. “Karotis ve vertebral sistem Doppler” adını alır.

Gebelerde, Anneye ve Fetuse Ait Damarlar

Son adet tarihine göre gelişme geriliği şüphesi olan fetüslerde, hipertansiyonu olan gebelerde kan akımının hızı ve özelliği incelenerek olası anomaliler saptanır. “Obstetrik Doppler” adını alır.

Erkeklerde Testisleri Besleyen Damarlar

Testisleri besleyen damarlarda meydana gelen düzensiz genişlemeler damarlardaki yetmezliğe bağlıdır ve erkeklerde kısırlığın önemli bir sebebidir. Bu damarlara yönelik yapılan incelemede toplar damarlardaki olası yetmezlik (varisler) saptanabilir. “Skrotal ya da Testis Doppleri” adını alır.

Gözü Besleyen Damarlar

Diabet, hipertansiyon vb hastalıklarda göz damarlarında meydana gelen değişikleri saptar. “Göz Doppleri” adını alır.

Vücudun Herhangi Bir Bölgesinde Oluşan Bir Kitlenin Damarlanması

Bir kitleyi (tümör) besleyen damarların olup olmaması o kitlenin iyi huylu ya da kötü huylu olduğunu saptamada önemli bir kriterdir. Kitlenin çok kanlanması bu kitlenin habis özellik taşıdığının bir göstergesidir. “Kitleye yönelik Doppler” şeklinde adlandırılır.

Doppler USG Nasıl Yapılır?

Doppler USG, işlemi cihazının özel bir probu (elle tutulan küçük bir cihaz) kullanılarak yapılır. Çekimi yapabilmek için doppler ile bakılacak bölgeye jel sürülür. Bu jel ses dalgalarının iletilmesi için ideal bir ortam sağlar ve hava oluşmasını engeller. Prob, ses dalgalarını vücuda iletilir ve vücuttan geri yansıyan ses dalgalarını toplayarak görüntüyü oluşturan doppler cihazına iletir. Cihaz prob aracılığı ile gönderilen ses dalgalarını görüntü haline getirir. Prob, çekilen bölgede gezdirildikçe taranan bölgeden görüntüler toplanmış olur. İşlem sonrası temizlik ise oldukça basit olup, kullanılan jel peçeteyle vücuttan kolayca silinir.

Neden Doppler USG Yaptırılmalı?

Dolaşım sistemi, tüm vücuttaki yapı ve organların beslenmesini sağlayan kanı bu bölgelere ulaştıran sistemdir. Dolaşımla ile ilgili sorunların fiziksel muayene ile teşhis edilmesi zor olduğundan teşhis ve tedavi için vücudun içerisini görüntüleyen bu yönteme ihtiyaç duyulmaktadır. 

İnceleme Öncesi Hazırlığınız Nasıl Olmalı?

İnceleme öncesinde önemli bir hazırlık gerekmemektedir. Ancak karın içindeki bir organ (karaciğer, böbrek v.b.) incelenecek ise hastanın aç olması, oluşabilecek gazı engelleyerek incelemenin daha kaliteli gerçekleşmesini sağlar. Bu nedenle karın bölgesindeki damarların incelenmesi için en az 6-7 saatlik açlık gereklidir. Bu süre içerisinde sigara dahil hiç bir şey yenilip içilmemelidir.  Karın bölgesi incelemeleri dışında önceden bir hazırlık gerekmemektedir. İnceleme sırasında gözlük, saat, metal eşya gibi cisimlerin çıkartılması gerekmez. Ancak incelenecek bölgenin, probla temas alanının sağlanması için açıkta olması gerekir.

Doppler USG Çekimi Ne Kadar Sürer?

Doppler USG çekiminin süresi çekilecek dopplerin çeşidine göre değişken olup, ortalama süre 15-60 dakika civarındadır.

Doppler Birimimizde Uygulanan Başlıca Çekimler

Renkli Doppler USG

Üst Ekstremite Arteriyel 
Alt Ekstremite Arteriyel
Üst Ekstremite Venöz
Alt Ekstremite Venöz
Karotis Vertebral
Renal Dopp.
Portal Dopp.
Skrotal Dopp.
Penil Dopp.
Obstetrik Dopp.
Göz Doppleri
Kitle Doppleri